Winnaars Deltaplan Veehouderij Awards 2024 bekend

KalverENweij, Those Vegan Cowboys, Krullvarken en VrijLevenStal Heerlijkheid Linde zijn volgens de vakjury alle vier koploper op het gebied van dierwaardige veehouderij. Zij namen vandaag in het Openluchtmuseum een Deltaplan Veehouderij Award in ontvangst, samen met een geldbedrag van 5000 euro (mogelijk gemaakt door het Barth-Misset Fonds).

Een bijzonder contrast: in een oudhollandse loods, omringd door antieke stoommachines en landbouwwerktuigen, worden vandaag toekomstgerichte dierwaardige boeren in het zonnetje gezet. Ellen Bien, bestuurder van de Dierenbescherming, verwelkomt de bijna 200 aanwezigen in de karakteristieke ‘Loods Goes’ van het Openlucht Museum te Arnhem. “Fijn om ons vandaag met z’n allen te buigen over een dierzame veehouderij!” De Deltaplan Veehouderij Awards zet koplopers in de veehouderij in de spotlights die zich op uitzonderlijke wijze inzetten voor een diervriendelijkere, duurzame veehouderij. Ook draait het deze dag om inspirerende ontmoetingen en om ideeën met elkaar uit te wisselen. Dagvoorzitter Onno van Eijk stelt de sprekers voor en begeleidt de paneldiscussie.

DE VAKJURY BESTAAT DIT JAAR UIT:

Monique Bestman (onderzoeker duurzame veehouderij Louis Bolk Instituut)
Denise Dijkhof (teammanager vers bij PLUS Retail)
Ingeborg Haagsema-Boels (lector eiwittransitie in voeding bij HAS Green Academy)
Jeroen van de Hurk (sectormanager food & agri Rabobank)
Johan Leenders (eigenaar Oranjehoen en winnaar transitiepad 4 in 2023)
Elsbeth Stassen (emeritus hoogleraar dier en samenleving Wageningen Universiteit)
Maurits Steverink (eigenaar True Food Projects)
Karel van der Velden (business development manager Nijsen)
Anne-Corine Vlaardingerbroek (group sustainability & corporate affairs manager Royal De Heus)
Bert van den Berg (dierinhoudelijk expert veehouderij Dierenbescherming)
Gemma Willemsen (corporate strategisch adviseur Dierenbescherming

HET BELANG VAN DUURZAME EN DIERWAARDIGE BEDRIJVEN

Keynotespreker Alex Datema, directeur Food & Agri van Rabobank Nederland trapt na het welkomstwoord de dag af met een belangrijke boodschap waar de hele zaal geconcentreerd naar luistert: wat de Rabobank betreft zijn alléén duurzame en dierwaardige bedrijven toekomstbestendig. Wie geen rekening houdt met milieugebruiksruimte, zal vroeg of laat tegen allerlei beperkingen aanlopen. Milieugebruiksruimte houdt de hoeveelheid energie, niet-hernieuwbare grondstoffen, water en landbouwgrond in, die gebruikt kunnen worden zonder het milieu te veel te belasten.

DE WINNAARS: KOPLOPERS IN DE LANDBOUW EN VEEHOUDERIJ

Na de eerste keynotespeech is het tijd voor het benoemen van de vooruitstrevende winnaars van 2024. Deze winnaars zijn verspreid over vier transitiepaden, en voor elk pad werden er vier genomineerden uitgeroepen. Voor het transitiepad ‘Diervriendelijke en integraal duurzame veehouderij’ valt KalverENweij in de prijzen, voor het transitiepad ‘Van verspillende carnivoren naar waarderende omnivoren’ zijn Those Vegan Cowboys de winnaar, voor het transitiepad ‘Vernieuwende verbindingen tussen productie en consumptie’ sleept Krullvarken de award in de wacht en voor het transitiepad ‘Kwaliteitsproductie voor een zelfvoorzienende regio’ valt de keuze van de jury op VrijLevenStal Heerlijkheid Linde.

• Winnaar transitiepad 1: KalverENweij
  

  

  Op het melkveebedrijf van Hans Reinders in het Gelderse Angerlo, besloten ze de kalveren buiten op zand te houden. Dit idee werkten Hans Reinders en zijn dochter Anouk verder uit tot het concept KalverENweij. Het is een innovatief concept waarbij de kalveren vanaf drie dagen na de geboorte buiten in een uitloop van zand worden gehuisvest. De frisse lucht en ruimte zorgen voor een beter welzijn van de kalveren. Door de unieke wijze van huisvesten kunnen veehouders veel voordelen behalen, zoals: hogere groei, betere weerstand van de kalveren en arbeidsgemak: een win-winoplossing dus.Deze manier van kalveren buiten houden, wordt zeer gewaardeerd, omdat het door veel andere melkveebedrijven gekopieerd kan worden (inclusief reguliere bedrijven). Door opschaling zullen er veel dieren van kunnen profiteren.

• Winnaar transitiepad 2: Those Vegan Cowboys
  

  

  Those Vegan Cowboys hebben een methode ontwikkeld om, zonder tussenkomst van koeien, diergelijke kaas te produceren. Dit past bij de eiwittransitie die ook deel uitmaakt van het Deltaplan Veehouderij. Ook zonder dieren blijft er perspectief voor boeren die grond hebben, omdat zij de grondstoffen voor de productie van deze kaas kunnen leveren. Uiteindelijk is het de bedoeling dat gras gebruikt wordt als voeding voor het proces -waar nu nog suikerbiet wordt gebruikt -. Wanneer deze innovatie leidt tot het houden van minder dieren, zou dit kunnen leiden tot het beter houden van de overgebleven dieren. Daarnaast is er voor de productie van deze kaas veel minder water en land nodig en wordt er minder stikstof aan het systeem toegevoegd dat weer in het milieu terecht kan komen.De jury vindt Those Vegan Cowboys vernieuwend en verfrissend. Deze ontwikkeling zal volgens hen zorgen voor veel bewustwording van consumenten van zuivel. Jaap Korteweg van Those Vegan Cowboys reageerde verrast op zijn nominatie en award: “Bijzonder dat juist wij een veehouderij-award winnen!”

• Winnaar transitiepad 3: Krullvarken

  

  Krullvarken is ontstaan door te kijken naar waar het varken behoefte aan heeft. Hoe kan het varken goed gedijen? Vervolgens is het belangrijk dat de werkzaamheden en visie ook economisch rendabel zijn. Er zijn experimenten gedaan en uiteindelijk is er een specifiek stalsysteem ontwikkeld: met drie verschillende functiegebieden. Vooraan is er het vreetgedeelte, midden het liggedeelte en achter het mestgedeelte. Dit concept is opgezet als tussenstap tussen biologisch en gangbaar. Door dagontmesting komt de vaste mest minder in contact met urine en wordt dus de ammoniakvorming gereduceerd. De mest is vervolgens een goede bodemverbeteraar, omdat het bijdraagt aan de verhoging van het organische koolstofgehalte. Er wordt zelfs getracht inkomsten te generen uit mestafzet. In het verleden hebben de initiatiefnemers ondervonden dat het flexibiliteit geeft wanneer er samengewerkt wordt met meerdere toeleveranciers en afnemers.De juryleden waarderen de ongelofelijke vasthoudendheid van de groep boeren. Ze houden vast aan hun filosofie en blijven doorzetten. Het stalconcept wordt gezien als uniek. Ze lopen voor op de markt.

• Winnaar transitiepad 4: VrijLevenStal bij Heerlijkheid Linde

  

  De vraag om een natuurlijke omgeving voor koeien leidde tot een ronde VrijLevenStal bij Heerlijkheid Linde in Deventer. De zandbodem is niet alleen milieutechnisch vriendelijk, maar ook diervriendelijk. De ronde stal geeft verder een eigen identiteit aan het bedrijf. Een win-win dus. Er worden veertig Fleckviehkoeien gemolken met een melkrobot. De koeien geven naast melk ook goed vlees. Dit vlees wordt in de boerderijwinkel verkocht naast andere voornamelijk biologische, lokale en maatschappelijk gewaardeerde producten. De koeien worden geweid op enkel kruidenrijk grasland. Qua voer en mestplaatsing is het bedrijf zelfvoorzienend.
  
  Het wordt enorm gewaardeerd dat dit bedrijf opgebouwd is vanuit een overname van een gangbaar bedrijf en is omgevormd is naar een andere locatie met horeca, boerderijwinkel en publieksfunctie. De jury bewondert de weg die is afgelegd. En dat ging naar eigen zeggen niet zonder slag of stoot: “Wij hebben heel bewust de keuze gemaakt om te transformeren. Het was niet makkelijk, maar we zijn hartstikke trots!” De VrijLevenStal biedt volgens de jury de koeien meer comfort en keuzevrijheid wat het welzijn ten goede komt.

STROBAALSESSIES EN PANELDISCUSSIE

Gedurende de dag vinden er verschillende ‘strobaalsessies’ plaats onder leiding van Those Vegan Cowboys, De Fryske, Samsom Wilnis VOF, KipUp, Kalverliefde en Caring Movement. Bezoekers stellen tijdens deze sessies uiteenlopende vragen aan de hierboven genoemde genomineerden van 2024 en awardwinnaars van 2023.

 

Ook de paneldiscussie waaraan Sanne Smeets (Caring Farmers), Tim Brouwer (CSR Purchasing Manager Lidl), Wim de Vries (hoogleraar Milieusysteemanalyse Wageningen Universiteit, Wendy Kicken (portefeuillehouder pluimvee-, varkens-, en kalverhouderij NAJK, Bas Rodenburg (hoogleraar Dierenwelzijn Universiteit Utrecht) en Thom van Campen (lid Tweede Kamer VVD) deelnemen, leveren interessante perspectieven op over hoe veehouderij duur- en dierzamer kan zijn. De panelleden discussiëren en bespreken onder andere het hoofdlijnenakkoord en in hoeverre hierin ruimte is voor dierwaardigheid en duurzame veehouderij, het belang van een goede uitloop of weidegang en het verdienmodel van de veehouder en de rol van de vaste ketens hierin. Ook wordt er gedebatteerd over de eventuele krimp van de veestapel en de gevolgen van het schrappen van het Transitiefonds.

WAAROM DELTAPLAN VEEHOUDERIJ AWARDS?

Met deze derde editie van de Deltaplan Veehouderij Awards wil de Dierenbescherming initiatieven op het gebied van dierwaardige veehouderij aanmoedigen. De veehouderij staat aan de vooravond van een transitie, waarin milieu en natuur een rol spelen, maar er wat de Dierenbescherming betreft nog te weinig aandacht is voor verbeteringen voor dierenwelzijn. Daarnaast is het natuurlijk belangrijk dat de boer een redelijk inkomen kan verdienen met het combineren van deze aspecten.

VOLOP IDEEËN VOOR EEN DIERWAARDIGE VEEHOUDERIJ

We kijken terug op een boeiende, waardevolle en ook sfeervolle dag waarin het ene toekomstgerichte idee na het andere voorbij kwam en waar veel ruimte was om met elkaar in gesprek te gaan. De Dierenbescherming is blij om te zien dat we met al die ideeën over de veehouderij, samen werken aan een diergerichte en duurzame toekomst voor de dieren, boeren, consumenten en het milieu. We willen alle genomineerden, winnaars, sprekers en bezoekers van harte bedanken voor deze inspirerende dag! We hopen dat iedereen met nieuwe inzichten huiswaarts keerde.