De VrijLevenStal, Wroetvarken, veevoerbedrijf Nijsen en het biologische melkveebedrijf De Nieuwenburgt zijn de winnaars van de Deltaplan Veehouderij Awards. De prijzen werden dinsdag 6 juli voor het eerst uitgereikt tijdens de Deltaplan Veehouderij Inspiratiemiddag. De onderscheidingen zijn door de Dierenbescherming in het leven geroepen om initiatieven te belonen die in de praktijk laten zien dat een diergerichte, duurzame veehouderij mogelijk is.
Supergemotiveerde mensen
De vier winnaars zijn uit twaalf genomineerden gekozen door een vakjury bestaande uit Annechien ten Have-Mellema (2 sterren Beter Leven-varkenshouder), Jeroen van den Hurk (sectorspecialist Rabobank), Maurits Steverink (eigenaar TrueFoodProjects), Elsbeth Stassen (emeritus hoogleraar Dier en Samenleving), Ad Kemps (oud-directeur Coppens Diervoeding), Yvonne Kleintjes (MT-lid Dierlijke Agroketens en Dierenwelzijn ministerie van LNV) en Bert van den Berg (programmamanager veehouderij Dierenbescherming).
Voorzitter Annechien ten Have was onder de indruk van de inzendingen. “Ik werd enthousiast van de gesprekken met de genomineerden. Het zijn allemaal supergemotiveerde mensen die stappen hebben gezet en blijven zetten richting een diergerichte, duurzame veehouderij. Ze leggen de focus op wat er wél kan. De gesprekken gaven ons als jury echt nieuwe energie.”
De vier winnaars
In het Deltaplan Veehouderij worden vier paden beschreven om te komen tot een diergerichte, duurzame veehouderij. Per transitiepad is een award uitgereikt.
De winnaar van transitiepad 1, naar een diervriendelijkere en integraal duurzame veehouderij, is de VrijLevenStal ontwikkeld door de firma Hanskamp uit Doetinchem. Deze is op dit moment in bedrijf bij melkveehouderij De Vries in Stolwijk. Het is een vrijloopstal met een zandbodem, die zorgt voor een hygiënische en comfortabele ondergrond voor de koeien. De mest wordt met een soort zeef (de BeddingCleaner) uit het zand gehaald, terwijl de urine direct door het zand zakt. Mest en urine gaan gescheiden de stal uit en daarmee wordt ammoniak en stikstofemissie bij de bron aangepakt. De stal is dus zowel dier- als milieuvriendelijker en past in de diergerichte, duurzame veehouderij die de Dierenbescherming in het Deltaplan Veehouderij schetst. De vakjury over de VrijLevenStal: “De VrijLevenStal in combinatie met de BeddingCleaner lijkt het ei van Columbus om de kwesties rondom emissies en diergezondheidsproblemen in vrijloopstallen op te lossen. Daarmee heeft deze vernieuwing naar verwachting een grote impact.”
De winnaar van transitiepad 2, van verspillende carnivoren naar waarderende omnivoren, is het in het Limburgse Veulen gevestigde veevoerbedrijf Nijsen dat voorop loopt in het gebruik van reststromen uit de levensmiddelenindustrie. Daar maakt het bedrijf hoogwaardig veevoer van, waarmee wordt bijgedragen aan minder voedselverspilling. Ook voorkomt het gebruik van reststromen ‘feed-foodcompetitie’, omdat er minder landbouwgrond nodig is om veevoer te telen. Nijsen levert onder andere aan Kipster – producent van eieren met drie sterren van het Beter Leven keurmerk van de Dierenbescherming- en werkte samen met dat bedrijf aan een 100% circulair kippenvoer. De vakjury over Nijsen: “Het baanbrekende concept van Nijsen gaat voedselverspilling tegen en helpt de kringlooplandbouw grote stappen vooruit. Dat verdient navolging zodat we breder aan de slag gaan met dit complexe maar belangrijke vraagstuk.”
De winnaar in de categorie samenwerking in korte vaste ketens, transitiepad 3 in het Deltaplan Veehouderij van de Dierenbescherming, is het Wroetvarken, opgericht door de Overijsselse Jan Broenink. Wroetvarken is een keten van een kleine 20 Beter Leven keurmerk 1 ster gecertificeerde varkensbedrijven die zich onder meer onderscheiden doordat de varkens op een dikke laag strooisel worden gehouden. Dit concept kent een hechte ketensamenwerking. Er wordt samengewerkt met vaste slagers en ieder half jaar wordt een vaste prijs vastgesteld in overleg met de aangesloten varkenshouders. Dat geeft de aangesloten bedrijven zekerheid en maakt het mogelijk om te investeren in de volgende stappen voor dierenwelzijn, milieu en natuur. De vakjury over het Wroetvarken: “Het concept is en blijft volop in ontwikkeling, een inspiratiebron voor veehouders en toeleveranciers met modern en actief conceptbeheer. Jan Broenink laat zien dat met volhouden, blijven samenwerken en keuzes durven te maken, de regie genomen kan worden over het verdienmodel.”
De winnaar in de laatste categorie, transitiepad 4 naar kwaliteitsproductie voor een zelfvoorzienende regio, is volgens de jury het biologische bedrijf De Nieuwenburgt van Hans Nieuwenburg en Tanja Wezendonk, gevestigd in het Gelderse Spankeren. Het bedrijf houdt de stierkalveren van hun Jersey melkkoeien zelf aan, en laat deze grazen in natuurgebieden waar ze bijdragen aan instandhouding van de biodiversiteit. Hiervoor wordt samengewerkt met de Gelderse Toren en Natuurmonumenten. Het vlees wordt regionaal afgezet via een eigen boerderijwinkel, een webshop en bij regionale zorginstellingen. De vakjury over De Nieuwenburgt: “Het is een mooi voorbeeld van het bouwen van een kleinschalig, extensief veehouderijbedrijf inclusief afzet op basis van goed netwerken in je directe omgeving. Daarmee kunnen ze een inspiratiebron zijn voor andere bedrijven.”
Deltaplan Veehouderij Inspiratiemiddag
Tijdens de anderhalf uur durende online bijeenkomst kwamen meer mooie diergerichte en duurzame voorbeelden aan bod. Gemma Willemsen, hoofd beleid van de Dierenbescherming, ging in op vragen van het publiek over het Deltaplan Veehouderij. Veehouders Frank de Rond en Willy van Erp vertelden hoe zij op hun bedrijf het dier centraal zetten. Maurits Steverink, eigenaar van TrueFoodProjects, hield tussen de koeien een stevige PEPtalk over verdienmodellen. Ten slotte was er ruimte voor debat over de grote uitdagingen waar de veehouderijsector voor staat. Dirk Bruins (melkveehouder en voorzitter van LTO Noord), Karen Eilers (programmaleider Voedsel bij Natuur & Milieu), Annette Harberink (melkveehouder en mede-oprichter van Caring Farmers), Anne-Corine Vlaardingerbroek (CSR manager bij Jumbo) gingen met elkaar in gesprek over de transitie naar meerwaardeproductie en kringlooplandbouw.
Kijk hier de Deltaplan Veehouderij Inspiratiemiddag terug.
