Initiatiefnemers en ondernemers, die aansluiten bij een van de vier transitiepaden uit het Deltaplan Veehouderij, konden zich de afgelopen weken opgeven voor de Deltaplan Veehouderij Awards 2024. Net als voorgaande jaren bevestigen de inschrijvingen dat er in Nederland veel mooie en moedige initiatieven zijn. Die zetten we graag in het zonnetje!
Per transitiepad heeft de vakjury drie genomineerden gekozen. De jury bestaat dit jaar uit: Monique Bestman (onderzoeker duurzame veehouderij Louis Bolk Instituut), Denise Dijkhof (teammanager vers bij PLUS Retail), Ingeborg Haagsma-Boels (lector eiwittransitie in voeding bij HAS Green Academy), Jeroen van de Hurk (sectormanager food & agri Rabobank), Johan Leenders (eigenaar Oranjehoen en winnaar transitiepad 4 in 2023), Elsbeth Stassen (emeritus hoogleraar dier en samenleving Wageningen Universiteit), Maurits Steverink (eigenaar True Food Projects), Karel van der Velden (business development manager Nijsen), Anne-Corine Vlaardingerbroek (group sustainability & corporate affairs manager Royal De Heus), Bert van den Berg (programmamanager veehouderij Dierenbescherming) en Gemma Willemsen (corporate strategisch adviseur Dierenbescherming).
In totaal heeft de jury twaalf genomineerden gekozen waarvan vier kans maken op de titel ‘Deltaplan Veehouderij Winnaar 2024’ met bijbehorende award en een geldbedrag van 5.000 euro, mogelijk gemaakt door het Barth-Misset Fonds. De awards worden uitgereikt tijdens het Deltaplan Veehouderij Event op maandag 3 juni in het Openluchtmuseum Arnhem.
De genomineerden per transitiepad
Transitiepad 1. Diervriendelijke en integraal duurzame veehouderij
Nieske’s Erf
Een biologisch varkensbedrijf met een nieuwe vorm van huisvesting die in Nederland nog niet bestond, namelijk een open stal met daarin hutten voor zeugen en biggen. Het ontwerp is ontstaan door te kijken naar de behoeftes van het dier en dit is zo goed mogelijk te combineren met milieuaspecten. De stal heeft onder andere een nieuw ontworpen bolle mestband waarmee de mest direct gescheiden wordt en dagelijks uit de stal verwijderd wordt.
KipUP
KipUp is een methode om het welzijn van legkippen in beeld te brengen en te verbeteren. Het is ontstaan uit de behoefte van een pluimveedierenarts om een diergebonden welzijnsmeting uit te voeren. Met KipUp worden naast de huisvesting nog vijf andere onderdelen gemeten: het gedrag, de actuele verrijking, diergebondenmetingen zoals borstbeenfracturen, poot verwondingen en afwijkende conditie, het verenkleed en tenslotte de bloedluis-situatie in de stal.
KalverenENWeij
Begin 2023 is een innovatief huisvestingssysteem voor jonge kalveren ontwikkeld; KalverenENWeij. Hier genieten de kalveren van ruimte, licht, buitenlucht en onbeperkte melkopname in sociaal verband met leeftijdsgenoten. De dieren verblijven in een royaal aangelegde buitenruimte van zand. Bovendien hebben de kalveren onbeperkt een schuilhut tot hun beschikking voor beschutting en droog onderkomen.
Transitiepad 2. Van verspillende carnivoren naar waarderende omnivoren
Ode aan de Os
Met ‘Ode aan de Os’ willen vijf Achterhoekse melkveehouders meerwaarde creëren voor stierkalveren uit de melkveehouderij. Stierkalveren worden gecastreerd zodat ze 1000 dagen lang graslandpercelen in de Achterhoek & Liemers kunnen benutten die nu niet of nauwelijks worden gebruikt. De graslanden worden extensief benut. ‘Ode aan de Os’ probeert ossenvlees als nieuw normaal op de kaart van restaurants in de Achterhoek te zetten om zo stiertjes uit de melkveesector nut en een beter leven te geven.
Those Vegan Cowboys
Those Vegan Cowboys maken zuivelidentieke kaas zonder dieren. Het belangrijke kaaseiwit, caseïne, wordt gemaakt door precisiefermentatie. Precisiefermentatie kan vergeleken worden met het brouwen van bier. Er wordt ook gebruikt gemaakt van microbieel. In 2023 konden de Vegan Cowboys zelf de eerste zachte kazen proeven.
Vermaat
In een “100 Days to Zero Food Waste” challenge trachten vier partijen, Deloitte, Vermaat, Orbisk en Too Good To Go, gezamenlijk in een keten voedselverspilling tegen te gaan. Ze hebben een zogenaamd playbook ontwikkeld om in 100 dagen voedselverspilling in restaurants naar nul terug te brengen. De werkwijze is voor elk restaurant vrij toegankelijk zodat ze direct kunnen starten met het reduceren van voedselverspilling.
Transitiepad 3. Vernieuwende verbindingen tussen productie en consumptie
Krull varken
In Krull varkensstallen verblijven de vleesvarkens in grote groepen in wroetstallen met een dichte vloer voorzien van een dik pak strooisel waarin de varkens kunnen wroeten. Er is een nauwe samenwerking tussen de diverse schakels binnen de keten, zoals de voerleverancier, vermeerderaars, vleesvarkenshouders, transporteurs, slachterij, grossiers en slagers.
De Groene Weg BV
De Groene Weg slagers zijn gestart met het houden van runderen voor de productie van biologisch rundvlees uit Nederland. Met dit initiatief kunnen Nederlandse biologische melkveehouders hun kalveren in Nederland biologisch op laten groeien. De kalveren van biologische melkveehouders worden op natuurgronden gehouden nadat ze eerst 90 dagen op het melkveebedrijf zijn gebleven. De verwachting is dat de runderen tussen de 2 en 2,5 jaar oud worden. De Groene Weg biedt alle schakels in de keten, net als de andere ketens van de vleesleverancier, een eerlijke prijs en langetermijnperspectief.
De Fryske
De Fryske bewijst dat het wél kan: op zo’n manier kaas maken dat de natuur herstelt, de boer fatsoenlijk verdient en zowel de koe als de weidevogel gelukkig zijn. Bij de Fryske hebben koeien 180 dagen weidegang en wordt samengewerkt in de keten om zo de boer een verdienmodel te geven en de kaas voor een normale prijs te kunnen verkopen. De Fryske oprichter Catharinus Wierda is kaasmaker met een missie. En met succes, de Fryske wordt overal in Friesland verkocht, ligt landelijk in de schappen bij Albert Heijn en wint internationale prijzen voor de smaak.
Transitiepad 4. Kwaliteitsproductie voor een zelfvoorzienende regio
Het Landleven, fam. Luring (heeft zich teruggetrokken uit de competitie)
De familie Luring is de 11e generatie in de familie op Bio-boerderij Het Landleven. De familie voert het bedrijf onder het motto “vooruit naar vroeger”. Ze streven naar gesloten kringlopen. Eind 2022 zette het bedrijf een stap naar nog natuurlijker en extensiever werken, sindsdien wordt er biologisch dynamisch gewerkt. De koeien worden gehouden in een ronde stal op stro. De koeien mogen de hoorns houden. Ze hebben een eigen kaasmakerij en verkopen de zuivelproducten onder het merk Westerwolds GOUD.
VrijLevenStal Heerlijkheid Linde
Sinds medio 2022 draait het in de Heerlijkheid Linde om de ontmoeting tussen consument en producent. Het is een grondgebonden en biologisch melkveebedrijf dat 40 voornamelijk Fleckviehkoeien houden in een ronde VrijLevenStal. Ze hebben een duurzame en diervriendelijke bedrijfsvoering. Ze verkopen hun producten rechtstreeks aan de inwoners van Deventer, de Vijfhoek en de dorpen daaromheen. De koeien hebben altijd vrije toegang tot de wei en door middel van een uniek stalsysteem (in de bodem van de stal) wordt mest en urine bij de bron gescheiden. Dat gebeurt door een drainagesysteem en een “beddingcleaner” wat stikstofemissie reduceert.
Caring Movement
In 2017 richtten de Caring Vets zich op en riepen zij dierenartsen om compassie voor dieren terug te brengen in het beroep. Sindsdien zetten zij zich in voor een transitie naar een volledig extensieve veehouderij, verbetering van dierenwelzijn en meer aandacht hiervoor op de universiteit. Daar kwamen in 2019 de Caring Farmers bij. Zij pleiten voor een natuurinclusieve dierwaardige kringlooplandbouw. En omdat boeren dat niet alleen kunnen, doen ze dat samen met consumenten, NGO’s, wetenschappers en ketenpartners. In 2022 kwamen daar tenslotte de Caring Doctors bij. Zij willen meer aandacht voor een gezond dieet en gezonde leefomgeving binnen de zorg. Het EAT-Lancet dieet met meer plantaardige eiwitten en gezonde en onbespoten groenten van eigen land, draagt bij aan gezondere mensen, een gezonde planeet en verlaagt de zorgkosten aanzienlijk. Vorig jaar kwamen zij samen in de Caring Movement. De missie van de Caring Movement: “Een voedselsysteem dat zorgt voor gezonde mensen, dieren en een gezonde planeet. Dat is een voedselsysteem waarin dieren een veel kleinere rol hebben én met compassie worden behandeld.”
Kom ook naar het Deltaplan Veehouderij Event
Het Deltaplan Veehouderij Event vindt plaats op maandag 3 juni a.s. in het Nederlands Openluchtmuseum Arnhem. Doel van het event is elkaar ontmoeten, inspireren en samen te werken aan een diervriendelijkere en duurzamere veehouderij. En uiteraard heeft de uitreiking van de awards een prominente plek binnen het programma.
Het thema van dit jaar is: Boer-, milieu- én diervriendelijker, een gedeelde uitdaging! Keynote spreker Alex Datema, directeur Food & Agri Nederland bij de Rabobank, gaat hier dieper op in en het thema staat ook centraal in de paneldiscussie. Bezoekers kunnen vervolgens kiezen uit diverse strobaalsessies en afsluiten met een borrel. Lijkt dit je interessant? Meld je dan hier aan!
